انواع ترموکوپل
انواع ترموکوپل
براساس ترکیبهای ممکن از فلزها، می توان تعداد بیشماری ترموکوپل ساخت، ولی در عمل تعداد ترموکوپل ها مشخص و محدود است. مشخصه های لازم برای به کارگیری فلز در ساخت ترموکوپل عبارتند از:
• نقطه ذوب فلز
• واکنش نسبت به تغییر شرایط اتمسفر
• خروجی ترموالکتریکی در ترکیب با دیگر فلزات
• میزان هدایت الکتریکی فلز، در مقابل مقاومت الکتریکی آن
• پایداری
• تکرارپذیری
• هزینه
• ساخت و به کارگیری آسان
ترموکوپل های استاندارد عبارتند از:
نوع E : کرومل و کنستانتان (Chromel and Constantan)
نوع J : آهن و کنستانتان (Iron and Constantan)
نوع T : کرومل و کنستانتان (Copper and Constantan)
نوع K : کرومل و آلومل (Chromel and Alumel)
نوع N : نیکروسیل و نیسیل (Nicrosil and Nisil)
نوع B,R,S : پلاتین و رودیوم (Platinum and Rhodium)
نوع E
ترموکوپل های نوع E عمومیت بیشتری دارند زیرا دارای بزرگترین خروجی ولتاژ هستند و می توانند در محدوده وسیع دمایی استفاده شوند. ویژگی دیگر این نوع، غیر مغناطیسی بودن فلزهای بکار رفته در آن است.
نوع J
ترموکوپل های نوع J اولین ترموکوپل هایی هستند که در محدوده وسیع دمایی استفاده می شدند. مواد به کار رفته در آنها سخت و نیرومند است ولی از آنجا که آهن، به خصوص در دماهای بالا با مشکل اکسید شدن مواجه است و ممکن است به طور دایمی از وضعیت کالیبره خارج شود، ترموکوپل های نوع J در دماهای بالاتر از 760 0C استفاده نمی شوند. این ترموکوپل ها همچنان یکی از رایجترین انواع ترموکوپل های مورد استفاده هستند.
نوع T
ترموکوپل های نوع T عموما در دماهای خیلی پایین استفاده می شوند و در برابر رطوبت بسیار بالای محیط مقاوم هستند.
نوع K
ترموکوپل های نوع K معمولا برای کاربردهایی که دمای بالایی دارند استفاده می شوند این ترموکوپل ها ارزان هستند و محدوده دمایی وسیعی را می پوشانند. ترموکوپل های نوع K رایجترین نوع ترموکوپل در محیط های صنعتی هستند. به عنوان یک قاعده کلی همیشه از ترموکوپل های K استفاده می شود مگر آنکه دلیل خوبی برای استفاده نکردن از آن وجود داشته باشد.
نوع N
ترموکوپل های نوع N دارای پایداری و مقاومت بالا در برابر اکسید شدن در دماهای بالا هستند. این ترموکوپل برای اندازه گیری دماهای بالا بدون صرف هزینه لازم برای ترموکوپل های نوع S، R یا B و از طرفی داشتن حساسیت بیشتر مفید است. ترموکوپل نوع N را می توان توسعه یافته نوع K دانست که در حال عمومیت یافتن است.
نوع B,R,S
ترموکوپل های نوع B,R,S برای اندازه گیری دماهای خیلی بالا مفیبد هستند. این ترموکوپل ها از آلیاژ پلاتین و رودیوم ساخته می شوند و تفاوت این سه نوع در میزان پلاتین آنها است. همچنین این ترموکوپل ها حساسیت پایینی دارند و چون از آلیاژ پلاتین ساخته می شوند گران قیمت هستند. به دلیل حساسیت پایین و قیمت بالا از این ترموکوپل ها فقط در دماهای بالا که ترموکوپل های دیگر به درستی کار نمی کنند، استفاده می شود. ترموکوپل های نوع R و S تا دمای 1600 0C را اندازه گیری می کنند و ترموکوپل های نوع B تا دمای 1800 0C را اندازه گیری می کنند.